استادبولت

در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی،  برای اتصالات فلنج از نوع خاصی از پیچ به نام استاد بولت استفاده می شود. استاد بولت یک میله سرتاسر رزوه است که در دو طرف آن مهره شش گوش (آچارخور) بسته می شود. برخلاف پیچ های معمولی، استادبولت ها فاقد سر هستند.
 
مشخصات استادبولت
این مقاله پیش مقدمه ای از مطلب ارائه شده در صفجه مجصولات می باشد. برای مطالعه تمامی مطالب مرتبط با استاد بولت به اینجا مراجعه کنید. تعداد پیچ ها برای هر اتصال فلنج بستگی به تعداد سوراخ های موجود در فلنج دارد. قطر و طول پیچ ها نیز وابسته به نوع و کلاس فشار فلنج است.
طول استادبولت های اینچی توسط استاندارد ASME B16.5 تعریف شده است. طول هر استادبولت برابر است با فاصله اولین و آخرین رزوه آن. در واقع پخی های پیش از رزوه دو سر هر استادبولت جزو طول آن محاسبه نمی گردد.



یادداشت:
برای محاسبه طول استادبولت های متریک، پخی های دو طرف نیز در نظر گرفته می شود.
زمانی که برای سفت کردن پیچ ها از دستگاه هیدرولیک استفاده می شود، باید طول پیچ به اندازه یک قطر آن بیشتر در نظر گرفته شود تا امکان قرار دادن درپوش های پلاستیکی محافظ در سر پیچ میسر باشد.
 
رزوه استاد بولت ها:
رزوه استادبولت های اینچی توسط استاندارد ASME B1.1 تعیین شده است.
رایج ترین نوع رزوه به شکل V با زاویه °۶۰ می باشد. این رزوه بسیاز پرکاربرد است و دارای استاندارد متریک و اینچی یکسان می باشد.
 
گام رزوه استاندارد

رزوه درشت یا UNC پرکاربردترین نوع رزوه می باشد. این نوع رزوه بیشتر برای آهن، آلومینیوم و مس و غیره کاربرد دارد.

رزوه ریز یا UNF پرکاربردترین رزوه برای قطعات حساس می باشد. هر زمان نیاز به اعمال گشتاور بیشتر نسبت به  UNC باشد، از  UNF  استفاده می شود.

رزوه گام ۸ – یا un8 منتخب استانداردهای ASTM A 193,A 320,A194 برای قطرهای یک اینچ و بزرگ تر از آن می باشد.

 
مهره های استاد بولت
ابعاد مهره های اینچی طبق استاندارد  ASME B18.2.2  مشخص شده است. مهره ها می توانند واشردار (washer face) و یا دو رو پخ (Double Chamfer) باشند. روزه مهره ها در استاندارد ASME B18.1.1 می باشد.
 



واشرهای استاد بولت
واشر ها طبق استاندارد مرجع  ASTM A 193 از نوع فولادی و منطبق با استاندارد ASTM F 436 می باشند.
نشانه گذاری استادبولت ها
تولید میله و مهره‌ها باید توسط تولید کننده با یک شناسه منحصر به فرد برای شناسایی تولید کننده و یا توزیع‌کننده برچسب خصوصی علامت‌گذاری شود . در زیر تعدادی از نمونه‌های ASTM موجود است.



متریال استاد بولت و مهره
متریال مناسب برای تولید پیچ ها توسط استاندارد ASTM تعیین شده است. استاندارد ASTM A 193  برای استاد بولت و استاندارد ASTM A 194  برای مهره رایج ترین آن ها می باشند. استاندارد  A 193پیچ های فولاد آلیاژی و فولاد ضد زنگ را برای خطوط لوله ها، شیرها و فلنج ها را شامل می گردد که تحت فشار و دمای بالا قرار دارند. استانداردA 194  مهره های فولاد کربنی، فولاد آلیاژی، و استیل های مارتنسیتیک و استنیتیک را شامل می شود. این گرید ها برای استفاده در شرایط دما و فشار بالا طراحی شده اند.
 
در جدول زیر، دمای طراحی محصول، استاندارد فلنج و گرید پیچ و گرید مهره آورده شده است: